Triduum Paschalne to trzy dni poprzedzające Uroczystość Zmartwychwstania Jezusa, czyli Wielkanoc. To centrum naszej wiary, bo jeżeli Chrystus nie zmartwychwstał, daremna jest nasza wiara i aż dotąd pozostajemy w swoich grzechach (zob.1 Kor 15,17). W tym roku z powodu trwającej epidemii wielu z nas nie będzie mogło uczestniczyć w liturgii tych dni.
Rok temu na pustym Placu sw. Piotra papiez Franciszek powiedzial: „Na naszych placach, ulicach i miastach zebrały się gęste ciemności; ogarnęły nasze życie, wypełniając wszystko ogłuszającą ciszą i posępną pustką, która paraliżuje wszystko na swej drodze. Czuje się je w powietrzu, dostrzega w gestach, mówią o tym spojrzenia” (27 marca 2020). I choć z powodu tych gęstych ciemności nie możemy gromadzić się wszyscy na wspólnej celebracji Triduum Paschalnego w kosciolach, to jednak wiara w obecność Pana pośród nas podpowiada nam, aby z pokorą i ufnością towarzyszyć Mu w tajemnicy Jego śmierci i zmartwychwstania. Być może pośród tych ciemności i w tej ogłuszającej ciszy jeszcze mocniej dotknie On naszych serc i przemieni tę noc świata w Wielką Noc swojego zwycięstwa!
Wielki Czwartek - liturgia domowa
Ten dzień przypomina następujące wydarzenia:
- spotkanie Jezusa z Apostołami w Wieczerniku - obmycie nóg i Ostatnia Wieczerza (wieczerza Paschy)
- modlitwa Jezusa i pojmanie Jezusa w Ogrójcu
- uwięzienie Jezusa
W liturgii tego dnia sprawuje się uroczystą Mszę Wieczerzy Pańskiej na której występuje obrzęd obmycia nóg. Następnie Jezusa w Najświętszym Sakramencie przenosi się do kaplicy adoracji, zwanej ciemnicą. Tabernakulum pozostaje puste, wieczna lampka zgaszona, a ołtarz obnażony ze świec, mszału i obrusu.
W naszym domu zwlaszcza, gdy są w nim dzieci możemy przeżyć wspólnie liturgię domową tego dnia.
Przygotowujemy uroczystą kolację. Na stole przykrytym białym obrusem i udekorowany kwiatami czy palmą kładziemy Pismo Św. i chleb, który głowa rodziny będzie łamać tak jak to czynił Jezu. Rytuał Domowy podaje, że w dawnych czasach obowiązywał w Polsce zwyczaj, że umywanie nóg praktykowano w domach. „Zwyczaj ten naśladowali także królowie, magnaci, szlachta”. Można ten zwyczaj przywrócić i dziś, szczególnie w rodzinach, gdzie nie ma możliwości, by wszyscy udali się na Mszę Św. Nogi obmywa i usługuje przy stole Mąż, Ojciec. Można odczytać także fragment dotyczący tego wydarzenia:
Było to przed Świętem Paschy. Jezus, wiedząc, że nadeszła godzina Jego, by przeszedł z tego świata do Ojca, umiłowawszy swoich na świecie, do końca ich umiłował.
W czasie wieczerzy, gdy diabeł już nakłonił serce Judasza Iskarioty, syna Szymona, aby Go wydał, Jezus, wiedząc, że Ojciec oddał Mu wszystko w ręce oraz że od Boga wyszedł i do Boga idzie, wstał od wieczerzy i złożył szaty. A wziąwszy prześcieradło, nim się przepasał. Potem nalał wody do misy. I zaczął obmywać uczniom nogi i ocierać prześcieradłem, którym był przepasany.
Podszedł więc do Szymona Piotra, a on rzekł do Niego: «Panie, Ty chcesz mi umyć nogi?» Jezus mu odpowiedział: «Tego, co Ja czynię, ty teraz nie rozumiesz, ale poznasz to później». Rzekł do Niego Piotr: «Nie, nigdy mi nie będziesz nóg umywał».
Odpowiedział mu Jezus: «Jeśli cię nie umyję, nie będziesz miał udziału ze Mną». Rzekł do Niego Szymon Piotr: «Panie, nie tylko nogi moje, ale i ręce, i głowę!»
Powiedział do niego Jezus: «Wykąpany potrzebuje tylko nogi sobie umyć, bo cały jest czysty. I wy jesteście czyści, ale nie wszyscy». Wiedział bowiem, kto Go wyda, dlatego powiedział: «Nie wszyscy jesteście czyści».
A kiedy im umył nogi, przywdział szaty i znów zajął miejsce przy stole, rzekł do nich: «Czy rozumiecie, co wam uczyniłem? Wy Mnie nazywacie „Nauczycielem” i „Panem”, i dobrze mówicie, bo nim jestem. Jeżeli więc Ja, Pan i Nauczyciel, umyłem wam nogi, to i wy powinniście sobie nawzajem umywać nogi. Dałem wam bowiem przykład, abyście i wy tak czynili, jak Ja wam uczyniłem».
Oto słowo Pańskie.(J 13,1-15)
Ten gest miłości i służby wobec innych jest pięknym gestem, które dzieci na pewno zapamiętają, dorośli również. Można zamiast tego umówić się w rodzinie, że ten dzień jest dniem wzajemnego świadczenia sobie dobra i usługiwania. Znajdźcie sposób, żeby każdemu w domu usłużyć tego wieczoru przynajmniej w jednej rzeczy.
Propozycją jest też kwesta wielkoczwartkowa. Każdy z domowników składa dobrowolną ofiarę, którą potem można przekazać potrzebującym na wspólnie wybrany cel.
Po kolacji sprzątnijcie stół. Zdejmijcie z niego obrus, kwiaty, ewentualne ozdoby. Niech pozostanie nagi i pusty, jako domowy symbol ciemnicy. Jeśli masz z czego ją upleść, możesz położyć na nim koronę cierniową.
Wielki Piątek - liturgia domowa
Ten dzień przypomina nam:
- sąd Jezusa
- drogę krzyżowa
- śmierć Jezusa
- złożenie ciała Jezusa do grobu
Z wielkiego szacunku do ofiary Jezusa Chrystusa poniesionej na krzyżu za grzechy całego świata tego dnia nigdy się nie odprawia Mszy świętych. Jest to dzień powagi, skupienia i postu, w którym szczególnie czci się drzewo krzyża. Od rana trwa adoracja Najświętszego Sakramentu w Kaplicy Adoracji – nazywanej Ciemnicą. Centrum tego dnia jest Liturgia Męki Pańskiej. Ołtarz jest tego dnia obnażony: bez krzyża, kwiatów, świeczników i obrusów.
Na naszej domowej liturgi w godzinę śmierci Jezusa ( godz. 15 sta) lub wieczorem gromadzimy się przy obnażonym stole, Piśmie Św i krzyżu. Można go wspólnie adorować, odśpiewać Gorzkie żale, odprawić drogę krzyżową, przeczytać opis Męki Pańskiej. (teksty modlitw, droga krzyżowa dla dzieci, dla dorosłych w załącznikach)
Wielka Sobota - liturgia domowa
W Wielką Sobotę Kościół trwa przy Grobie Pańskim rozważając Mękę i Śmierć Chrystusa. Dawniej przed Liturgią Wigilii Paschalnej niszczono ołtarz i budowano nowy, współcześnie ołtarz zostaje obnażony, a kościoły są sprzątane. Formalnie Wielka Sobota posiada tylko teksty Liturgii Godzin, nie ma natomiast formularza Mszy Świętej, a Liturgia Wigilii Paschalnej należy już do Niedzieli Zmartwychwstania (z uwagi na żydowski system dat, według którego po zachodzie słońca w sobotę rozpoczyna się niedziela).
W naszej domowej liturgii przygotowujemy pisanki i święconkę, którą pobłogosławić można przed rozpoczęciem śniadania wielkanocnego.
Módlmy się. Z radością wysławiamy Ciebie, Panie Jezu Chryste, który po swoim zmartwychwstaniu ukazałeś się uczniom przy łamaniu chleba. Bądź z nami, kiedy z wdzięcznością spożywać będziemy te dary, i jak dzisiaj w braciach przyjmujemy Ciebie w gościnę, przyjmij nas jako biesiadników w Twoim królestwie. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków.
Amen
W tym dniu po zachodzie słońca odbywa sie liturgia chrztu św i liturgia światła. W domu z dziećmi można porozmawiać na temat chrztu, zadzwonić do chrzestnych, a dorośli mogą rozważyć na nowo przyrzeczenia chrzcielne.
Załączniki do pobrania:
Święte Triduum Paschalne przeżywane w rodzinie (scenariusz wraz z modlitwami i czytaniami)
Wielkanoc w domu. Plik do wydruku w formacie PDF (modlitwy, droga krzyżowa dla dzieci, dla dorosłych, rozważania, ciekawostki, propozycje muzyki i filmów związanych z wydarzeniami Triduum)
Wielkanoc w domu. Plik na urządzenia mobilne
