Krzyż dla świata antycznego był znakiem hańby i pogardy. Dla niechrześcijan jest znakiem tortury, cierpienia i okrutnej męki - to znak śmierci, który nie powinno się pokazywać zwłaszcza dzieciom. Dla chrześcijan jest znakiem gniewu i sprawiedliwości Bożej, którą w swej wolności przyjął na siebie Jezus. Jest znakiem Miłości, zaufania i posłuszeństwa Jezusa do Ojca i jest znakiem Życia Ducha Świętego.
Historia znaku krzyża wywodzi się z Biblii, kiedy to Jezus polecił Apostołom iść i udzielać chrztu "W imię Ojca i Syna i Ducha Św.". Po śmierci Jezusa na krzyżu, kiedy chrześcijaństwo rosło w siłę – znak krzyża stał się najkrótszym i najprostszym wyznaniem wiary. „Ten Jezus, który został zabity, żyje”.
Na początku był wykonywany jako prywatne wyznanie wiary, w absolutnej ciszy. Kciukiem rysowano go dotykając czoła, uszu, oczu, nosa ust, piersi i chorych części ciała. Dopiero od XIV wieku znak krzyża zaczęto czynić w sposób, który współcześnie znamy. Wyznawcy Jezusa zaczęli publicznie używać znaku krzyża, gdy chrześcijaństwo stało się religią dozwoloną. Podopno pierwszy wyrzeźbiony krzyż, z IV wieku, znajduje się na drzwiach kościoła św. Sabiny w Rzymie.
W świecie chrześcijańskim funkcjonują różne znaki krzyża. Najbardziej znany jest krzyż łaciński: dwie belki złączone ze sobą w 2/3 długości belki pionowej, krzyż franciszkański w ksztalcie litery T. Krzyż grecki, równoramienny, przyjęty został m.in. jako symbol organizacji Czerwonego Krzyża. Krzyż św. Andrzeja, w kształcie litery X, nawiązuje do męki apostoła, który na takim właśnie krzyżu poniósł śmierć. Krzyż prawosławny, zwany słowiańskim, ma trzy belki poprzeczne na osi pionowej – jest uważany zarówno przez Kościoły wschodnie, jak i zachodnie za najstarszy symbol ukrzyżowania. Krzyż jerozolimski, duży równoramienny z czterema mniejszymi, symbolizuje pięć ran Chrystusa. W Kościołach protestanckich jednym z efektów reformacji stało się odrzucenie kultu krzyża, przy jednoczesnym respektowaniu jego podstawowych dla chrześcijaństwa znaczeń symbolicznych (m.in. jako znaku Męki Pańskiej).
Przed nami tj. 14 września święto Podwyższenia Krzyża Świętego. Przypomina ono nam, o znaczniu śmierci Jezusa, o sensie cierpienia, o tym, że krzyż nie może nigdy stać się dekoracją naszych mieszkań, miejsc przebywania, czy dodatkiem - ozdobą do naszego stroju.
Krzyż Jezusa mówi nam o Miłości i o przebaczeniu, bo:
Nikt nie ma większej miłości od tej, gdy ktoś życie swoje oddaje za przyjaciół swoich. (J 15,13)
Tak bowiem Bóg umiłował świat, że Syna swego Jednorodzonego dał, aby każdy, kto w Niego wierzy,
nie zginął, ale miał życie wieczne". (J 3,16)
(...) jak śmierć potężna jest miłość,
a zazdrość jej nieprzejednana jak Szeol,
żar jej to żar ognia,
płomień Pański. (Pnp 6,6)
"Krzyż znaczy: miłość nie zna granic - rozpocznij od tych, którzy są najbliżej ciebie i nie zapominaj o tych, którzy są najdalej". (św. Jan Pawel II, Nieszpory europejskie, Wiedeń, 1983 r.) i jeszcze Jan Paweł II - "Miłości bez Krzyża nie znajdziecie, a Krzyża bez Miłości nie uniesiecie".
Litania do Krzyża Świętego
Kyrie, elejson! Chryste, elejson! Kyrie, elejson!
Chryste usłysz nas! Chryste, wysłuchaj nas!
Ojcze z nieba Boże, zmiłuj się nad nami.
Synu, Odkupiecielu, świata, Boże, zmiłuj się nad nami.
Duchu Święty Boże, zmiłuj się nad nami.
O święty Krzyżu, broń nas.
O błogosławiony Krzyżu,
O cudowny Krzyżu,
O Krzyżu, drzewo życia,
Drzewo uznania dobrego,
Ozdobo całego chrześcijaństwa,
Narzędzie naszego Odkupienia,
Źródło wszelkiego błogosławieństwa,
Pociecho wszystkich strapionych,
Postrachu złych duchów,
Katedro cierpliwości,
Obrono chrześcijan,
Kluczu do Królestwa niebieskiego,
Ucieczko we wszystkich uciskach i pokusach,
Nadziejo grzeszników,
Światło sprawiedliwych,
Odpoczynku doskonałych,
Pociecho cierpiącego Kościoła,
Chwało zwycięskiego Kościoła,
Przewidziany przez Patriarchów i Proroków znaku naszego zbawienia,
Radości Apostołów,
Korono Męczenników,
Wesele Wyznawców,
Tarczo Dziewic,
Zadatku wiecznego szczęścia,
Krzyżu Święty, któryś był skropiony krwią Jezusa Pana,
Krzyżu Święty, któryś nam wieczną szczęśliwość przygotował,
Krzyżu Święty, któryś był godny nosić Zbawiciela świata.
Krzyżu Święty, na którym śmierć pokonaną została,
Jezu Chryste, ukrzyżowany Zbawicielu, zmiłuj się nad nami
Jezu Chryste, któryś cierpiał hańbę krzyża,
Jezu, któryś Ojcu Twemu Niebieskiemu posłuszny był aż do śmierci krzyżowej,
Jezu, któryś Ciałem Twoim na Krzyżu za grzechy nasze zapłacił,
Jezu, który wyrok śmierci na nas wydany przybiłeś do Krzyża,
Jezu, któryś przez Krzyż Twój zwyciężył szatana,
Jezu, któryś nas przywiódł przez Krzyż do wolności Synów Bożych,
Jezu, Kapłanie, któryś przez własną Krew do świątyni wstąpił i dla nas wieczne zbawienie uzyskał,
Jezu, który ze znakiem Krzyża przyjdziesz sądzić żywych i umarłych,
Bądź naw miłościw, przepuść nam, Jezu,
Bądź nam miłościw, wysłuchaj nas, Jezu,
Od grzechu wszelkiego, wybaw nas, Jezu,
Od zasadzek nieprzyjaciela wiecznego,
Od wiecznego potępienia,
Od bojaźni śmierci,
Przez Krzyż Twój święty,
Przez pięć ran Twoich,
Przez Krew Twoją,
Przez śmierć Twoją,
My, grzeszni, Ciebie prosimy, wysłuchaj nas Jezu.
Abyśmy zawsze byli prawdziwymi miłośnikami Twego Krzyża, Ciebie prosimy,
Abyśmy w niczym chwały nie szukali, tylko w Krzyżu Twoim świętym, Ciebie prosimy,
Abyś nas mocą Twego Krzyża świętego od wszelkich niebezpieczeństw ciała i duszy uwolnić raczył, Ciebie prosimy,
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, przepuść nam, Jezu.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, wysłuchaj nas, Jezu.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami Jezu.
Zaczerpnięto z: 100 litanii, WAM, Kraków 1995.
Do poczytania:
