W dniu 1 listopada przypada uroczystość Wszystkich Świętych. To dzień, w którym wszyscy wyruszamy na cmentarze, żeby odwiedzić groby naszych bliskich – złożyć na nich kwiaty i zapalić znicze. Jaka jest historia tego święta oraz przypadającego po nim 2 listopada Dnia Zadusznego lub inaczej Święta Zmarłych?
Obchodzony 1 listopada dzień Wszystkich Świętych, a tuż po nim – Zaduszki – to czas prawdziwej zadumy i refleksji nad życiem i umieraniem. W tych dniach czcimy pamięć tych, którzy odeszli z tego świata. 1 listopada wspominamy męczenników i świętych. 2 listopada pozostałych zmarłych – modlimy się za dusze czyśćcowe. W dniu Wszystkich Świętych udajemy się na groby z kwiatami i zniczami. Wspominamy naszych bliskich i odprawiamy za nich modlitwy. Dzień Zaduszny, zwany też Zaduszkami, dla katolików łacińskich i wielu innych chrześcijan, to dzień modlitw za wszystkich wiernych zmarłych.
Rzymskokatolicka tradycja czczenia świętych 1 listopada ma już ponad tysiąc lat. Poprzedza ją święto, które obchodzono w pierwszej połowie roku, a dokładniej w maju. W dniu 13 maja 608 roku papież Bonifacy IV postanowił, że Panteon, który otrzymał od cesarza, będzie świątynią Najświętszej Marii Panny i Wszystkich Męczenników. Po poświęceniu Panteonu nakazał w nim złożyć relikwie, a dzień 13 maja stał się dniem modlitwy za męczenników.
Dopiero w VIII wieku (w roku 731) święto to zostało przeniesione na 1 listopada przez papieża Grzegorza III. W roku 837 Grzegorz IV postanowił, że tego dnia w modlitwach będą wspominani nie tylko męczennicy, ale wszyscy święci. Niektóre źródła podają, że 1 listopada jako osobne święto ku czci wszystkich świętych, ustanowił w 935 roku papież Jan XI.
Dzień Zaduszny, obchodzony jest w Polsce 2 listopada. Wywodzi się z praktyk pobożnościowych wczesnośredniowiecznych mnichów – nabożeństw odprawianych corocznie w różnych klasztorach za zmarłych współbraci. Na początku VII wieku Izydor z Sewilli zalecał odprawianie w klasztorach mszy za dusze zmarłych zakonników. Od IX wieku, podczas specjalnych nabożeństw w niektórych opactwach, zaczęto również obejmować intencjami modlitewnymi wszystkich zmarłych chrześcijan. W roku 998, Odylon, opat klasztoru benedyktyńskiego w Cluny, wyznaczył na 2 listopada dzień obowiązkowych modlitw za wszystkich wiernych zmarłych. We własnym opactwie oraz wszystkich klasztorach należących do kongregacji kluniackiej. Od benedyktynów kluniackich zwyczaj ten przejęły inne zakony. Zwłaszcza cystersi oraz kartuzi. W XII wieku wprowadzili go w swoich klasztorach polscy cystersi.
Zgodnie z rozporządzeniem Stolicy Apostolskiej, w roku 1311, wprowadzono Dzień Zaduszny do kalendarza oraz liturgii rzymskiej. Stopniowo też upowszechniono w całym Kościele katolickim. W Polsce najstarsza informacja o obchodzeniu Zaduszek poza klasztorami pochodzi z początków XIV wieku, z diecezji wrocławskiej pod rządami biskupa Henryka z Wierzbna.
Tradycje zaduszne
W Polsce, podczas Dnia Zadusznego, czyli 2 listopada, odwiedza się cmentarze, przyozdabia groby oraz zapala na nich znicze. Praktyka ta związana jest z przedchrześcijańskim zwyczajem rozpalania ognisk na mogiłach, obejściach i rozstajach dróg. Wierzono, że płomienie ogrzewają dusze błąkające się po ziemi i chronią przed złymi mocami.
We wschodnich częściach Polski urządzano w Zaduszki uroczyste uczty. Pokarmy były spożywane w domach lub na grobach, aby zapewnić sobie przychylność zmarłych i pomóc im w osiągnięciu spokoju. Obrzęd ten nosił nazwę Dziady. W zachodniej części Polski pod kościoły i na cmentarze przynoszono jedzenie, które rozdawano żebrakom (dziadom kościelnym), prosząc ich o modlitwę za zmarłych z rodziny ofiarującego. Bywało, że bogaci gospodarze zapraszali żebraków do swoich domów na ucztę zaduszną i nocleg, ponieważ wierzono, że duch przodka może przybrać postać dziada.
Źródło: Pisz.wm.pl, Wikipedia
